Boru Dış Çapı ve Et Kalınlığı Nasıl Ölçülür?

Kumpas ve Mikrometre Nasıl Kullanılır?

Bu yazımızda size kısaca boru dış çap ve et kalınlığı ölçümünün doğru şekilde nasıl yapıldığını anlatacağız.

Öncelikle doğru bir ölçüm yapabilmek için elimizde 2 adet ölçme aletinin bulunması gereklidir.

Bunlar;

  1. Mikrometre

  2. Kumpas

Mikrometre; borunun et kalınlığı ölçmek için, kumpas ise; borunun dış çapını ölçmek için kullanılır.

Mikrometre                                                               Kumpas

Mikrometre nasıl kullanılır? Mikrometre kullanarak boru et kalınlığını ölçmek:

  • Mikrometre, borunun et kalınlığına göre yeterince gevşetilerek genişletilir.

  • Boru iç çapağına denk gelmeyen bir yere getirilen iki ucu yavaşça sıkılır. Aşırı bir güç uygulanmaz. İç çapak bölgesinden et kalınlığı ölçülme çünkü iç çapaklı boruda kalın, iç çapağı alınmış boruda ise ince ölçüm sonucu çıkar ki bu da bizi yanıltır.

  • Sıkıştırma vidasının ilk durduğu anda sıkma işlemi sona erdirilir. Adeta bir somun sıkar gibi kuvvetli sıkılırsa yine sonuç hatalı çıkar. Yumuşak hareketle, mikrometre boru etini tam kavradığı yere kadar vida sıkılıp bırakılır.

  • Yatay düzlemde sıfırdan başlayan çizgiler okunur.

  • Alttaki her çizgi 0,5 mm, üstteki çizgi de 1,0 mm ifade eder. Burada kaç çizgi geçildiyse not edilir.

  • Daha sonra ise dikey düzlemde yer alan çizgiler sayılır, burada da her bir çizgi 0,01 mm ifade eder. Kaç çizgi geçildiyse not edilir.

  • Son olarak yatay ve dikey çizgilerde yapılan ölçüm sonuçları toplanarak et kalınlığının kaç mm olduğu sonucu çıkar.

Aşağıdaki örnekte mikrometre ile ölçüm yaptığımızda yatay düzlemde üstteki 3 çizgiyi geçtiğimizi görüyoruz ve çıkan bu sonucu 3,00 mm olarak not ediyoruz. Daha sonra dikey düzlemde de yaklaşık 3 çizgi geçtiğimizi görüyoruz. 0,03 mm olarak not ediyoruz.

Bu iki ölçüm sonucunu topladığımız zaman boru et kalınlığını 3,03 mm olarak ölçüyoruz.

Kumpas nasıl kullanılır? Kumpas kullanarak boru dış çapını ölçmek:

  • Kumpas ile boru dış çapı ölçümü yapılırken öncelikle boru; kumpasın iki ucu arasında, kumpas borunun en geniş yerini (yani tam çapını) kavrayacak şekilde sıkılır ve önce üstteki ve sonra da alttaki rakamlar okunarak not edilir.

  • Kumpasta üstteki rakamlar milimetre cinsindendir ve her çizgi 1 mm anlamına gelir. Burada kaç çizgi tam olarak geçildiyse bu virgülün sol tarafını oluşturur. Çıkan rakam mm cinsinden not edilir.

  • Son geçilen çizgiden sonrasına kalan kısım ise alttaki rakamlarla gösterilen cetvelden ölçülür. Alttaki rakamlar her 0,1 mm uzunluğu ifade eder ve her çizgi 0,05 mm uzunluğunu ifade etmektedir. Üstteki çizgilere dikkat edersek alttaki çizgilerin yarısı kadar biz uzunluğu gösterir yani üst çizgiler için de uzunluğu 0,025 mm olarak kullanacağız. Alttaki çizgilerin üstteki çizgi ile tam olarak aynı hizaya geldiği ilk rakam da virgülün sağ tarafını oluşturacaktır.

  • Son olarak ölçülen iki sonuç toplanır ve boru dış çapının kaç mm olduğu sonucuna ulaşılır.

Aşağıdaki örnekte yaptığımız ölçümde üstteki çizgilerde 26-27 mm arasında bir ölçüm yapıyoruz. Demek ki bu borunun çapı 26-27 mm arasındadır. 26,00 mm virgülün sol tarafını oluşturur, bunu not ediyoruz. Sonrasında sıra 26 mm ve 27 mm arasında ne kadar bir yer olduğunu ölçmeye geliyor ki bunu da alttaki çizgiler yardımıyla ölçeceğiz. Alttaki çizgilerde de üstteki çizgilerle olan ilk kesişme noktasını tam 6 rakamında ölçüyoruz. Bu da virgülden sonrasını oluşturuyor: 0,60 mm.

İki rakamı topladığımızda bu borunun çapının 26,60 mm olduğunu tespit ediyoruz. İşte bu kadar kolay